پاسخ به یک سوال

سئوال: توسل به پیامبر(صلى الله علیه وآله) در زمان حیات جایز بوده است؟

جواب: رسول خدا(صلى الله علیه وآله) شریف ترین و گرامى ترین انسانى است که خدا آفریده است. آیات قرآنى به مقام ومنزلت پیامبر(صلى الله علیه وآله) اشارات فراوانى دارندکهنقل آنها در این مختصر نمى گنجد.
درمنزلت پیامبر(صلى الله علیه وآله) کافى است که بدانیم خدا او را مایه مصونیت مردم از عذاب مى شمارد و تصریح مى کند که تا او در میان مردم است خدا آنان را با نزول عذاب مجازات نمى کند.«وَ ما کانَ اللّهُ لِیُعَذِّبُهُمْ وَ أَنْتَ فیهِمْ وَمَا کانَ اللّهُ مُعذِّبَهم و هُمْ یَسْتَغْفِرون»(1)
«تا تو در میان آنان هستى، خداوند هرگز آنان را مجازات نمى کند، هم چنان که ایشان را تا زمانى که طلب آمرزش مى کنند، عذاب نمى کند»
در عظمت پیامبر(صلى الله علیه وآله) کافى است که خدا نام او را در کنار نام خود و اطاعت او را در کنار اطاعت خویش قرار داده است :«وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ رَسُلَهُ فَقَدْ فازَ فَوزاً عَظیماً»(2)
این آیات و آیات دیگر همگى از کرامت و منزلت آن حضرت حکایت میکند; منزلتى که براى آن نظیرى در عرصه آفرینش نیست. براى همین مقام قدسى پیامبر در پیشگاه خدا، دعاى او رد نمى شود، لذا به گنهکاران دستور داده شده که به محضر پیامبر بروند واز او ار خواست کنند که در حقّ آنان استغفار کند:
فراتر از این، حتى خوددارى از طلب استغفار از پیامبر را نشانه نفاق مى داند.(3)«وَ لَوْ أَنَّهُمْ اذْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُم جاؤُکَ فَاستَغْفَرُوا اللّه وَاستَغفَرَ لَهُمُ الرَّسُولَ لَوَجَدُوا تَوّاباً رَحیماً»(4)
«هرگاه آنان زمانى که بر خویش ستم کرده اند نزد تو بیایند و از خدا طلب مغفرت کنندو پیامبر نیز براى آنان طلب مغفرت کند، خدارا توبه پذیر و رحیم خواهند یافت»
از برخى آیات استفاده مى شود که امت هاى پیامبران پیشین نیز از آنان درخواست استغفار میکردند. به عنوان نمونه فرزندان یعقوب آنگاه که خطاى آنان آشکارگشت به پدر گفتند:«یَا أَبانَا استَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا انّا کُنّا خاطئین * قالَ سزوفَ أسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبّى انَّهُ هُوَ الغَفُورُ الرَّحیم»(5)
«پدر جان! براى مغفرت گناهان ما از خداوند طلب آمرزش کن; ما خطاکار بودیم. (یعقوب) گفت:(سوف) از پروردگارم طلب مغفرت خواهم کرد، همانااوآمرزنده و رحیم است».
در جواز این نوع توسل ،جاى هیچ بحث و گفتگو نیست و مخالفتى با آن به چشم نمى خورد. چیزى که مهم است آگاهى از سبب استجابت دعاى پیامبران است و آن، منزلت و جایگاه قدسى آنهاست.(6)

1.انفال/ 33
2.احزاب/71
3.منافقون/5
4.نساء/64
5.یوسف/ 97 و 98
6.گزیده راهنماى حقیقت 50،52